Protez Nedir?
Protetik diş tedavisi, daha çok bilinen ismiyle protez, eksik veya hasarlı diş ve/veya diş dokularına bağlı kaybedilmiş fonksiyon ve estetiğin, ağız içerisindeki dokularla uyumlu malzemeler kullanılarak yerine konması işlemi ile ilgilenen diş hekimliği alanıdır. Protezler, diş veya diş dokusu eksikliğinin kapsamına bağlı olarak sabit veya hareketli olmak üzere iki temel gruba ayrılmaktadır.
Protez Çeşitleri Nelerdir?
Sabit Protezler
Hekim tarafından ağıza sabitlenen ve hasta tarafından çıkarılamayan protezlerdir. Diş destekli ve implant destekli olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir. Diş destekli sabit protezler, hastada meydana gelmiş olan diş dokusu kaybının miktarına bağlı olarak tek dişe uygulanan yarım kaplamalar (inley, onlay, overlay, porselen lamine) ve kuronları; çoklu dişlere uygulanan köprüleri kapsamaktadır. İmplant destekli sabit protezler kuron (kaplama) ve köprülerin yanı sıra, ileri teknik beceri gerektiren hibrit protezleri de kapsamaktadır.
Sabit protez yapımında kullanılan malzemeler protezin tasarıma, uygulanacağı bölgeye ve hastanın beklentilerine göre değişkenlik göstermektedir. Estetiğin birinci planda olduğu ön bölgeye uygulanan protezlerde, doğal dişe en yakın görünümü veren, metal içermeyen tam seramikler tercih edilmektedir. Diş eti rahatsızlığı olan veya metale alerjisi olan hastalarda ise biyolojik dokularla uyumu yüksek zirkonyum, ön ve arka bölgelerde güvenle kullanılmaktadır. Arka bölgelerde, özellikle uzun boşluklarda dayanımı yüksek olan metal destekli porselenler kullanılmaktadır.
Hareketli Protezler
Çeşitli sebeplerle, çoklu diş boşluklarının sabit protezler ile tedavi edilemediği durumlarda hareketli protezler kullanılmaktadır. Hareketli protezler, hasta tarafından rahatlıkla çıkarılıp takılabilen ve kolaylıkla temizlenebilen protezlerdir. Kısmi dişsiz hastalarda, mevcut dişlerden destek alınarak kancalı veya çıtçıtlı hareketli protezler uygulanabilmektedir. Çıtçıtlı protezlerde tutucu parça dışarıdan görünmediği için estetik açıdan kancalı proteze göre daha avantajlıdır.
Hiç dişi olmayan hastalarda geleneksel hareketli protezler halen uygulanabilir olmasına rağmen, günümüz imkanlarını da göz önünde bulundurduğumuzda implantla desteklenmesi hasta konforunu önemli ölçüde arttırmaktadır. Alt çene için en az 2, üst çene için en az 4 implant üzerine yapılan çıtçıtlı protezler ile hem protezin hacmi azalmakta hem de çiğneme esnasında rahatsızlık veren protez hareketinin önüne geçilebilmektedir.
Protezlerin Ömrü Ne Kadardır?
Dişler ve çevresindeki dokular dinamik yapılardır ve zamanla hareket edebilir, şekil değiştirebilirler. Dolayısıyla, protezler takıldıkları günkü gibi kalmazlar ve zamanla işlevleri azalır. Bu nedenle protezlerin yaklaşık 5-6 yılda bir, dişlerin ve çevre dokuların güncel haline göre yeniden yapılması gerekebilmektedir. Protezlerin uzun ömürlü olabilmesi için hastaların verilen temizlik önerilerine uymaları ve her 6 ayda bir protezlerinin kontrolü için hekimlerine başvurması gerekmektedir.
